[ Pobierz całość w formacie PDF ]

cej ni tego wymaga podstawa. Rozszerzenie zakresu tre ci kszta cenia musi
by jednak dok adnie okre lone w autorskich programach, wed ug których
nauczyciele b d planowa i realizowa edukacj w kolejnych latach, miesi -
cach, tygodniach i dniach w klasie I, II i III.
Uczniom o s abszej podatno ci na szkoln edukacj trzeba udzieli specjali-
stycznej pomocy (zaj cia reedukacyjne, korekcyjno-wyrównawcze itp.) w ta-
kim zakresie, aby mogli sprosta wymaganiom, które s okre lone w pod-
stawie programowej. Wiadomo ci i umiej tno ci kszta towane w nast pnych
latach edukacji szkolnej stanowi bowiem kontynuacj tego, co ucze opano-
wa wcze niej.
1
Podstawa programowa kszta cenia ogólnego dla szkó podstawowych. I etap edukacyjny: kla-
sy I III, edukacja wczesnoszkolna. Za cznik nr 2 do Rozporz dzenia Ministra Edukacji Na-
rodowej z dnia 23 grudnia 2008 r.
60
EDUKACJA PRZEDSZKOLNA I WCZESNOSZKOLNA
Od tego, jak dzieci w przedszkolu zostan przygotowane do podj cia nauki
W jaki sposób
w szkole, zale y poziom edukacji w klasie I. Je eli uczniowie w pierwszym
roku szkolnego nauczania opanuj to, co jest przewidziane w podstawie dla podstawa
klasy I, mo na z powodzeniem zrealizowa edukacj w nast pnych klasach
programowa
edukacji wczesnoszkolnej. Gdy uczniowie klasy III zostan dobrze przygoto-
edukacji
wani do nauczania przedmiotowego, nie b dzie wi kszych k opotów z edu-
wczesnoszkolnej
kacj w klasach IV VI. Z tych powodów niebywale wa na jest spójno celów
i tre ci kszta cenia na styku edukacji przedszkolnej i edukacji w klasie I, a po-
zapewnia
tem pierwszego i drugiego etapu edukacyjnego.
ci g o
Przyjrzyjmy si spójno ci edukacyjnej wychowania przedszkolnego i edu- edukacyjn ?
kacji wczesnoszkolnej. Podstawa programowa wychowania przedszkolne-
go okre la, jakimi wiadomo ciami i umiej tno ciami maj wykaza si dzieci,
ko cz c wychowanie przedszkolne2. Tre ci kszta cenia przewidziane w pod-
stawie programowej dla klasy I s rozszerzeniem i kontynuacj tego, czego
si dzieci nauczy y w przedszkolu, a jednocze nie stanowi baz dla edukacji
w klasie II i III.
Dla podkre lenia tej ci g o ci, przy okre laniu ka dego zakresu edukacji re-
alizowanej w klasie I, podana jest nazwa szkolna i jej równowa niki z wy-
chowania przedszkolnego np. Edukacja spo eczna (nazwa szkolna), a obok Wy-
chowanie do zgodnego wspó dzia ania z rówie nikami i doros ymi (nazwa przed-
szkolna). Ponadto, w uwagach dotycz cych warunków i sposobu realizacji
Podstawy podkre lono, e nauczyciele przedszkola powinni zna podstaw
programow edukacji wczesnoszkolnej, a nauczyciele ucz cy w szkole maj
zna podstaw programow wychowania przedszkolnego.
Ci g o edukacyjn na styku pierwszego i drugiego etapu edukacyjnego za-
pewniono w nieco inny sposób. Specjali ci edukacji wczesnoszkolnej zostali
w czeni w sk ad zespo ów konstruuj cych podstaw programow dla II eta-
pu edukacyjnego: do zespo u matematyki w czono t osob , która w eduka-
cji wczesnoszkolnej zajmowa a si tre ciami edukacji matematycznej, do ze-
spo u muzyki nale a a osoba, która w edukacji wczesnoszkolnej przewodzi a
opracowaniu tre ci edukacji muzycznej itd.
Do zapewnienia ci g o ci edukacyjnej przyczyni si zapewne tak e to, e
podstawa programowa opracowana jest w j zyku wymaga i oczekiwa .
Od nauczycieli przedszkola i szko y wymaga si realizacji zalece zawartych
w tym dokumencie i jednocze nie oczekuje si , e ich wychowankowie oraz
uczniowie b d dysponowali okre lonymi tam wiadomo ciami i umiej tno -
ciami pod koniec ka dego etapu kszta cenia. Taka konstrukcja dokumentu
2
Wszystkim dzieciom rozpoczynaj cym nauk w szkole zapewnia si co najmniej je-
den rok wychowania przedszkolnego. Dzieci mog z niego korzysta , ucz szczaj c do
przedszkola lub do innej formy wychowania przedszkolnego. Niezale nie od formu y
organizacyjnej od roku szkolnego 2009/2010 w ka dej placówce edukacja przedszkolna
jest realizowana wed ug zalece zawartych w Podstawie programowej wychowania przed-
szkolnego (za cznik nr 1 Rozporz dzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grud-
nia 2008 r.).
61
KOMENTARZ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ
umo liwia tak e kontrol jako ci edukacji na etapie wychowania przedszkol-
nego, edukacji wczesnoszkolnej oraz nast pnych etapów nauki szkolnej.
Wyja ni tu trzeba, e podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej nie
jest programem nauczania, wed ug którego nauczyciele planuj i realizuj
proces wychowania i nauczania. Zalecenia zawarte w tym dokumencie s bo-
wiem tylko fundamentem, na którym oparte s autorskie programy naucza-
nia. Musz one zawiera konkretyzacj tre ci nauczania oraz zalece zawar-
tych w podstawie, mog równie rozszerza zakres tych tre ci. Programy au-
torskie powinny by tak szczegó owo i jednoznacznie opracowane, eby na-
uczyciel móg wed ug nich zaplanowa , a potem realizowa zaj cia ze swymi
uczniami w kolejnych miesi cach, tygodniach i dniach ka dego roku szkol-
nego.
Problem w tym, e obecnie autorskie programy nauczania opracowane
w konwencji kszta cenia zintegrowanego s konstruowane na zbyt wysokim
poziomie ogólno ci. Dlatego nauczycielom trudno jest szczegó owo zaplano-
wa i realizowa proces nauczania-uczenia si wed ug zawartych w nich zapi-
sów. Precyzyjne okre lenie celów i tre ci edukacji wczesnoszkolnej w nowej
podstawie programowej wymusza wi c po dan precyzj i konkretyzacj
autorskich programów.
Dlaczego
Podstawa programowa okre la, jakimi wiadomo ciami i umiej tno ciami po-
w podstawie winni wykaza si uczniowie pod koniec ka dego etapu edukacyjnego. Spe-
cjali ci pracuj cy nad podstaw programow edukacji wczesnoszkolnej uznali
programowej
jednak, e klasa I powinna zosta wyodr bniona. Powodem jest konieczno
edukacji
podkre lenia ci g o ci procesu edukacji rozpocz tego w przedszkolu i konty-
wczesnoszkolnej
nuowanego w pierwszym roku nauczania szkolnego, a tak e dopasowanie
szkolnego procesu nauczania-uczenia si do mo liwo ci umys owych ucznia
wyodr bniono
klasy I. Wyodr bnienie takie sprawi te , e edukacja w klasie I b dzie prowa-
klas pierwsz ?
dzona z nale yt trosk o integracj i korelacj tre ci ze wszystkich zakresów
kszta cenia. Ponadto, umo liwi w a ciwe i proporcjonalne rozmieszczenie
tre ci kszta cenia w dwóch nast pnych latach nauki szkolnej.
Analizuj c tre ci zawarte w realizowanych obecnie programach autorskich
i zeszytach wicze dla klasy I, dostrzec mo na nasilaj c si tendencj do
nadmiernego intensyÞðkowania kszta cenia w klasie I, zw aszcza w dru-
gim pó roczu nauki3. Jest to jedna z przyczyn nadmiernych trudno ci, któ-
3
Przyk adem mo e by edukacja matematyczna. W tre ciach przewidzianych do zre- [ Pobierz całość w formacie PDF ]