[ Pobierz całość w formacie PDF ]
wiek małżonków związek ten nie został skonsumowany. Rozgłaszano wprawdzie plotki, że przed przyjazdem Jagiełły do Krakowa Wilhelm
przez dwa tygodnie przebywał w wawelskich komnatach królowej, czemu ona jednak pod przysięgą zaprzeczyła. Gniewosz z Dalewic, który
pogłoski te rozpowszechniał, stanął przed sądem i zmuszony został do wejścia pod ławę, aby jak pies odszczekać swoje łgarstwa. Jadwiga
wszelako nie dała swojemu mężowi sukcesora, umierając przy porodzie razem z córką.
Drugą żoną króla została Anna, wnuczka Kazimierza Wielkiego, po jego córce wydanej za mąż za Wilhelma cylejskiego. Hrabiowie cylejscy,
noszący nazwisko de Soneck, wsławili się szczególną okrutnością przechodzącą z ojca na syna. To o nich pisał Eneasz Piccolomini, pózniejszy
papież Pius II: €Srodzy, nieużyci, krwi żądni okrutnicy, skÄ…pcy, wrogowie duchowieÅ„stwa, nie cierpiÄ…cy obrzÄ™dów koÅ›cielnych, zli panowie, zli
sąsiedzi, żarłocy i rozpustnicy". Jeden z nich udusił swoją żonę, zapaławszy miłością do innej kobiety. Jego własny ojciec kazał tę kobietę utopić.
Drugi, rozmiłowawszy się w cudzej żonie, kazał zabić jej męża. W takim środowisku wychowywała się wnuczka Kazimierza Wielkiego Anna aż
do czasu, kiedy w Cylii pojawiło się polskie poselstwo, aby zaproponować jej małżeństwo.
Anna nie należała do kobiet urodziwych i rozczarowany Jagiełło zwlekał nawet ze ślubem, tłumacząc się, że nie może porozumieć się z
narzeczoną, która nie zna polskiego języka. Była jednak kobietą pełną temperamentu i posądzano ją pózniej o liczne zdrady małżeńskie. Wśród
podejrzanych o stosunki z królową był między innymi Jakub z Kobylan, który przez trzy lata przesiedział w lochu, Mikołaj z Chrząstowa, który
wolał uciec z Polski, niż trafić do więzienia, a nawet kasztelan wojnicki Andrzej Tęczyński. O niewinności Anny zapewniał arcybiskup Mikołaj z
Kurowa, lecz powiadano o nim, że sam często gościł w królewskiej łożnicy. Księdza arcybiskupa pozwano nawet przed sąd koronny, ale jadąc na
rozprawę spadł z konia i wyzionął ducha. Do skandalu w ten sposób nie doszło.
Ile było prawdy w tych wszystkich pogłoskach, trudno jest oczywiście dzisiaj dociec, niemniej ród hrabiów cylejskich słynął z rozwiązłości, a
kuzynka Anny Barbara, żona Zygmunta Luksemburczyka, zaliczała się do największych rozpustnic swego czasu. Anna urodziła Jagielle córkę
Jadwigę, która zmarła wszakże przed dojściem do pełnoletniości. Podejrzewano, że kazała ją otruć czwarta żona królewska.
Po śmierci Anny król ożenił się z Elżbietą Granowską. Była to kobieta nie pierwszej już młodości, matka dzieciom i wdowa po trzech mężach.
Pierwszy mąż, Wiseł Czambor, porwał ją z domu, drugi, Janczyk Hiczyński, zabił pierwszego, ale sam oddał wkrótce ducha, a trzeciego,
Wincentego z Granowa, otruli Krzyżacy.
Trzecie małżeństwo sześćdziesięcioletniego monarchy, które nie gwarantowało następstwa tronu, odbiło się szerokim echem w całej Europie.
UkazaÅ‚ siÄ™ na jego temat zÅ‚oÅ›liwy paszkwil Falkenberga, a sekretarz królewski StanisÅ‚aw CioÅ‚ek nazwaÅ‚ nowÄ… królowÄ… €cuchnÄ…cÄ… maciorÄ…,
wyjałowioną wielu połogami, niezdolną już do rodzenia". Istotnie, Granowska nie dała królowi potomka, zmar-łszy po trzech latach.
Po jej śmierci Jagiełło, mimo iż przekroczył już siedemdziesiąt lat, postanowił ożenić się po raz czwarty. Wybór padł na spokrewnioną z nim
księżniczkę Zofię Holszańską, młodszą od króla o lat pięćdziesiąt trzy. Swatano wprawdzie Władysławowi jej starszą siostrę, Wasylisę, ale
odrzekÅ‚ on, iż €Wasylisa ma wÄ…sik, co oznacza, iż jest dziewkÄ… krzepkÄ…, a ja jestem czÅ‚owiek stary i nie Å›miem siÄ™ o niÄ… pokusić". Wybór padÅ‚
przeto na mÅ‚odszÄ… siostrÄ™, ZofiÄ™, która także byÅ‚a €dziewkÄ… krzepkÄ…", ponieważ mówiono o jej licznych kochankach i panowaÅ‚o przekonanie, że
€jest bardziej urodziwa niż cnotliwa". PosÄ…dzono jÄ… o stosunki z co najmniej szeÅ›cioma dworzanami, z których czterech zamkniÄ™tych zostaÅ‚o w
lochu, a królowa swoją niewinność poświadczyć musiała przysięgą.
Zofia urodziła Jagielle dwóch synów, a trzeci zmarł przy porodzie. Znalezli się oczywiście i tacy, którzy mówili, iż prawdziwy ojciec
królewiczów gnije w zamkowym lochu, a król dyskontuje na swoją korzyść cudze zasługi. Fakt pozostaje jednak faktem, iż los dynastii
jagiellońskiej został uratowany, niezależnie od tego, czy uczynił to osobiście podstarzały monarcha, czy też jego wierni dworzanie.
Historia nie przekazała wielu wiadomości o życiu najstarszego syna Jagiełły, Władysława zwanego Warneńczykiem. %7łył krótko, zginął jako
kawaler i do historii wszedł przez swoją śmierć, a nie przez swoje życie.
Nie wiemy także nic bliższego o faworytach jego mÅ‚odszego brata, Kazimierza, chociaż Maciej z Miechowa pisaÅ‚, iż €do miÅ‚ostek byÅ‚ on
skłonny". Ożenił się z Habsburżanką Elżbietą, córką Albrechta II, wnuczką Zygmunta Luksemburczyka i sławnej z rozpusty Barbary cylejskiej.
W jej żyłach płynęła odrobina krwi piastowskiej, ponieważ Zygmunt Luksemburczyk był prawnukiem Kazimierza Wielkiego. Elżbieta zwana
Rakuszanką przeżyła w Polsce lat pięćdziesiąt jeden, ciesząc się zasłużonym szacunkiem i będąc wolna od wszelkich pozamałżeńskich skandali.
Nie miała zresztą na to czasu, ponieważ bez przerwy rodziła Kazimierzowi dzieci. Było ich w sumie trzynaścioro, sześciu synów i siedem córek.
Rozwiązłość po babce odziedziczył natomiast brat królowej Władysław Pogrobowiec, który mając niespełna czternaście lat zabawiał się już we
wrocławskim domu publicznym.
Najstarszym synem Kazimierza był Władysław, który po śmierci Jerzego z Podiebradu objął tron czeski, a po śmierci Macieja Korwina także
tron węgierski. Jego trzykrotne małżeństwa nosiły w sobie pewną dozę skandalu.
Po raz pierwszy ożenił się per procura z Barbarą, córką Albrechta Achillesa, elektora brandenburskiego, która miała lat dwanaście, ale była już
wdową po księciu piastowskim Henryku XI z Głogowa. Małżeństwo to nie zostało jednak skonsumowane.
Drugą żoną Władysława została wdowa po Macieju Korwinie, Beatrycze aragońska, siostra ostatniego króla neapolitańskiego. Jagiellończyk nie
dopełnił także i tego związku, a z żoną widywał się jedynie w obecności świadków. Beatrycze zwracała się nawet do papieża, ale nie mogła
dowieść, iż uzyskała potrzebne prawa, aby małżeństwo mogło być uznane za ważne. Papież Aleksander VI zwolnił więc Władysława ze ślubów,
a Beatrycze musiała powrócić do kraju.
Trzecią żoną króla Czech i Węgier, który dobiegał już czterdziestu lat, została Anna, córka Gastona II de Foix Grailly, hrabiego Candalle.
Urodziła mu ona córkę Annę, pózniejszą żonę cesarza Ferdynanda Habsburga, oraz syna Ludwika, który ożenił się ze swoją szwagierką Marią.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]