[ Pobierz całość w formacie PDF ]

badane jony tworzą połączenia białe lub żółtawe, mniej charakterystyczne niż miedz
(II).
Na-DDTK reaguje ze srebrem(I), a po ekstrakcji chloroformem warstwa organiczna jest
bezbarwna. Z bizmutem(III) tworzyłby się ekstrahowalny chloroformem żółty kompleks, co nie
następuje i potwierdza nieobecność bizmutu(III) w badanych roztworach. Redukuje to liczbę
możliwych mieszanin do 6. Uzyskane wyniki pozwalają jednoznacznie wykryć Na-DDTK w
pojemniczku B.
Reakcje jonów metali z czernią eriochromową T
W środowisku buforu amonowego, czerń eriochromowa T reaguje z jonami metali takimi jak
miedz
(II), nikiel(II) i cynk(II), tworząc fioletowo zabarwione kompleksy, rozpuszczalne w
wodzie. Dodanie z kolei roztworu EDTA, powoduje utworzenie kompleksu Zn-EDTA i roztwór
zmienia zabarwienie na granatowe. Ma to miejsce dla probówki 1 zestawu 1, co potwierdza
obecność w niej Zn(II). Wyklucza to obecność miedzi(II) bądz
niklu(II) (jony te tworzą trwalsze
połączenia z czernią niż z EDTA). Nie można też w ten sposób wykryć bezpośrednio cynku(II)
w mieszaninie z Ni(II). Należy w tym celu wykorzystać fazę wodną po ekstrakcyjnym
oddzieleniu niklu w postaci dimetyloglioksymianu. Niestety żadna faza wodna nie daje
pozytywnej, opisanej wyżej próby, należy więc stwierdzić, że cynk(II) nie występuje wspólnie z
niklem(II), a co za tym idzie nie ma mieszaniny Cu(II) z Ag(I). Ogranicza to liczbę możliwych
mieszanin do 4.
Cynk w obecności miedzi(II) można wykryć po dodaniu do roztworu kropli KI, a powstałe
ewentualnie żółtawe zabarwienie od wydzielonego jodu usunąć tiosiarczanem. CuI nie
przeszkadza w reakcji cynku z czernią eriochromową T. Takie postępowanie pozwala wykryć
cynk(II) w probówce 2 zestawu II.
Nie wykryte jony srebra(I) znajdują się prawdopodobnie w roztworze 1 zestawu I razem z Zn(II)
lub w roztworze 1 zestawu II łącznie z Ni(II). Należy to potwierdzić reakcjami z ditizonem.
Zakwaszenie badanego roztworu kwasem siarkowym do ok. 0,5 mol/dm3 i wytrząśnięcie z
niebiesko-zielonym roztworem ditizonu w chloroformie, powoduje zmianę zabarwienia warstwy
organicznej na kolor żółto-zielony. Ma to miejsce dla każdej z wspomnianych możliwości, co
potwierdza obecność srebra(I).
Polecenie c.
Reakcje jonów metali z ditizonem
Ditizon jest odczynnikiem grupowym a jego selektywność w reakcji z jonami metali zapewnia
odpowiednie środowisko. Z analizowanych jonów metali Ag(I) ulega ekstrakcji ditizonem ze
środowiska silnie kwaśnego, zabarwiając warstwę chloroformową na pomarańczowo-żółto.
Cu(II) i Bi(III) ekstrahują się ze środowiska słabo kwaśnego, barwiąc warstwę chloroformową
odpowiednio na fioletowo i czerwono-pomarańczowo.
Zn(II) ekstrahuje się ze środowiska od bardzo słabo kwaśnego do słabo alkalicznego, przy czym
warstwa chloroformowa barwi się na malinowo. Nikiel(II) ulega bardzo wolno ekstrakcji ze
środowiska alkalicznego, faza organiczna barwi się na brunatno.
Wytrząśnięcie ekstraktu zawierającego ditizonian srebra z rozcieńczonym kwasem solnym (ale
nie siarkowym) powoduje rozkład ditizonianu z uwolnieniem ditizonu, który po wytrząśnięciu z
wodą z NaOH przechodzi do fazy wodnej barwiąc ją na żółto, zaś warstwa chloroformowa
niemal odbarwia się.
5
Jeżeli obok srebra w badanym roztworze jest miedz
(II), warstwa chloroformowa pozostaje
fioletowa. Rozkład ditizonianu cynku następuje po wytrząśnięciu ekstraktu z rozcieńczonym
roztworem dowolnego kwasu.
Podobnie zachowują się ditizoniany bizmutu(III) wobec kwasów solnego lub siarkowego(VI) o
stężeniu 1 mol/dm3.
Ditizonian miedzi(II) rozkłada się przy użyciu kwasu solnego o stężeniu 4 mol/dm3. Rozkład
ditizonianów bizmutu i cynku, (ale nie miedzi, niklu i srebra) następuje także po wytrząśnięciu
ekstraktów z amoniakalnym roztworem EDTA.
Po przeprowadzeniu ekstrakcji zgodnie z podanym przepisem, warstwa chloroformowa staje się
zielonobrunatna dla roztworu z probówki 1 zestawu I i II, a niebiesko-fioletowa dla roztworu z
probówki 2 zestawu I i II.
Po usunięciu nadmiaru ditizonu, żółto-pomarańczowa barwa fazy organicznej świadczy o
obecności srebra(I) w probówce 1 zestawu I i II. Fioletowe zabarwienie ekstraktu dla
probówki 2 zestawu I i II sugeruje wykrycie w niej miedzi(II) lub Bi(III).
Przy wytrząsaniu ekstraktów z kwasem solnym wolny ditizon pojawił się jedynie w przypadku
probówki 1 dla obydwu zestawów. Przy wytrząsaniu z rozcieńczonym kwasem siarkowym,
wolny ditizon nie pokazał się. Rozkład ditizonianu metalu pod wpływem tylko kwasu solnego, a
trwałość wobec kwasu siarkowego potwierdza obecność srebra(I) w probówce 1 obu
zestawów, a wyklucza obecność Bi(III) w badanych roztworach.
Po odmyciu ditizonu, brak charakterystycznego zabarwienia ekstraktu w probówce 1 zestawu I i
II wyklucza obecność w niej miedzi(II) i bizmutu(III). Jonom srebra(I) mogą towarzyszyć jony
Zn(II) lub Ni(II). Fioletowe zabarwienie ekstraktu świadczy o obecności miedzi(II) w probówce
2 zestawu I i II.
Po ekstrakcji ditizonem ze zbuforowanych faz wodnych obydwu zestawów warstwa
chloroformowa barwi się na malinowo w przypadku probówki 1 zestawu I oraz probówki 2
zestawu II, co potwierdza obecność Zn(II). Wytrząśnięcie tego ekstraktu zarówno z kwasem
solnym jak i azotowym powoduje rozkład ditizonianu cynku i pojawienie się wolnego ditizonu.
Wnioski:
w probówce 1 zestawu I jest srebro(I) i cynk(II)
w probówce 2 zestawu II jest miedz
(II) i cynk(II)
Szarobrunatne zabarwienie warstwy chloroformowej po wytrząsaniu zalkalizowanych faz
wodnych z ditizonem, a po usunięciu nadmiaru ditizonu brunatne, potwierdza obecność Ni(II) w
probówce 1 zestawu II i w probówce 2 zestawu I.
Wnioski:
w probówce 1 zestawu II jest srebro(I) i nikiel(II)
w probówce 2 zestawu I jest miedz
(II) i nikiel(II)
Uzyskane wyniki nie wskazują na obecność Bi(III) w badanych roztworach.
Dopuszczalne jest inne logiczne uzasadnienie identyfikacji za pomocą podanych odczynników.
6
Widma absorpcji Cu(II), Zn(II), Mn(II) i Mn(VII)
0.9
0.8
Mn(VII)
0.7
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
Cu(II)
Zn(II), Mn(II)
460 480 500 520 540 560 580
dł. fali, nm
cMn(VII) = 10 �g/cm3, cMn(II) = 10 �g/cm3, cCu(II) = 2 mg/cm3, cZn(II) = 2 mg/cm3
Absorbancja [ Pobierz całość w formacie PDF ]